Healing Touch helpt bij het behouden van balans Veel patiënten met een kwaadaardige ziekte hebben last van vermoeidheid tijdens de behandeling van hun aandoening. Deze vermoeidheid drukt zwaar op de kwaliteit van leven. Daar waar artsen en verpleegkundigen , patiënten uitvoerig informeren over bijwerkingen zoals pijn en misselijkheid brengen ze het optreden van vermoeidheid weinig ter sprake. Zij vinden dat het bij de behandeling hoort of vinden het lastig om met de klachten om te gaan. Patiënten willen echter dat de levensverlenging die de behandeling beoogt te geven het ‘leven’ waard is. In hun zoektocht naar mogelijkheden vinden ze steeds meer interventies horend bij het domein complementaire zorg op hun pad. Deze casus laat zien hoe de toepassing van Healing Touch interventies een 69 jarige vrouw met een gemetastaseerd colon carcinoom helpen haar vitaliteit te behouden tijdens de behandeling met cytostatica . Een sein gaat op rood Mevrouw Z wordt vlak voor haar 69e verjaardag geconfronteerd met de diagnose darmcarcinoom met metastases in lever en longen. Ze voelde zich reeds een tijdje moe en had wat moeite met de ontlasting. Ze stond volop in het leven en genoot zo van het feit dat ze weer oma werd, dat ze te laat reageerde op haar klachten. De diagnose kwam dan ook voor haar en de familie als een donderslag bij heldere hemel. Nadat de diagnose gesteld is komt ze in een stroomversnelling terecht. Ze wordt geopereerd, krijgt een colon stoma en wordt verwezen naar de oncoloog voor verdere behandeling Deze stelt een palliatieve behandeling met cytostatica voor met als doel de metastases in lever en longen te
verminderen. Drie weken na de confrontatie met de diagnose belt mevrouw Z mij op. Ze herinnert mij als de wijkverpleegkundige die haar ondersteunde bij de verzorging van haar ouders. Ze heeft nu (nog) geen wijkverpleegkundige zorg nodig maar wil toch met me praten over haar situatie. Tijdens het gesprek komt naar voren dat mevrouw Z zich na de operatie eigenlijk best goed voelt. Ze heeft weinig pijnklachten en is blij dat de chirurg ‘wat opgeruimd heeft in haar buik’. Ze weet echter dat de ziekte niet bedwongen is en is bang voor wat komen gaat. Wat zal de behandeling met zich meebrengen? Hoelang zal ze nog in staat zijn om goed te functioneren? Het tweede kleinkind wordt over een maand verwacht en…ze wil nog een boek schrijven Mw Z geeft aan dat ze vertrouwen heeft in de deskundigheid van het oncologie team .Haar vraag is echter hoe behoud ik mijn vitaliteit tijdens de komende driewekelijkse aanvallen op mijn lichamelijk, emotioneel , mentaal en spiritueel functioneren?
Behoedzaam weer op weg
De voorgestelde behandeling omvat 9 driewekelijks chemo kuren waarbij een combinatie van cytostatica met een infuus worden toegediend. De behandeling gebeurt poliklinisch. Ervaring met de zorg voor patiënten die met radiotherapie en/of chemotherapie behandeld worden en de verpleegkundige literatuur hebben mij geleerd dat vermoeidheid een hardnekkig en uitdagend
verpleegprobleem is. Vanuit de behoefte om patiënten te benaderen vanuit een holistisch mensbeeld willen verpleegkundigen patiënten ook ondersteunen bij het zoeken naar oplossingen voor allesomvattende verpleegproblemen. Hierbij richten zowel patiënten als verpleegkundigen zich ook op de mogelijkheden die complementaire zorg kan bieden. Mw Z had zich reeds eerder verdiept in de Natuurgeneeskunde en had tijdens moeilijke periodes in haar leven veel baat gevonden bij Healing Touch behandelingen. Ze vraagt zich af, of Healing Touch haar ook nu zou kunnen helpen bij het behoud van een goede balans tijdens de behandelperiode. Ik geef haar aan dat onderzoek naar het effect van Healing Touch interventies bij patiënten met oncologische aandoeningen die behandeld worden met radiotherapie en /of chemotherapie positieve resultaten laat zien. Er wordt een vermindering van bijwerkingen gesignaleerd zoals misselijkheid, pijn en vermoeidheid. Daarnaast ondervinden patiënten minder stress en hebben ze minder last van depressieve stemmingen, (1,2,3) In overleg met haar echtgenoot besluiten we de behandeling met chemotherapie aan te vullen met Healing Touch behandelingen. Mw Z wil graag thuis behandeld worden. Met het oog op het bereiken van een optimale spreiding van de behandeling plannen we tussen iedere kuur twee behandelingen; één in de eerste week na de behandeling en één in de week voorafgaand aan de volgende kuur.
Werken aan de weg
De eerste Healing Touch behandeling vindt plaats 3 dagen na de cytostatica toediening. Mw Z geeft aan dat ze zich ‘vervreemd van zichzelf’ voelt; noch haar lichaam, noch haar geest kunnen tot rust komen. Ze komt tot niets. Ze hoopt dat de Healing Touch behandeling haar weer in balans kan brengen. Tijdens de behandeling richt ik mij op het optimaliseren van de energiestroom door het lichaam door het openen en verbinden van de energiecentra; het zuiveren van het energieveld om het lichaam en geef ik een behandeling van het hoofd gericht op het bevorderen van ontspanning en de mogelijkheid tot concentreren. Mw. Z kan zich ontspannen tijdens de behandeling; valt even in slaap. Bij het nabespreken geeft ze aan dat ze zich rustig voelt maar vooral ook ‘weer heel’. De volgende dag belt ze me op met de mededeling dat ze zich als ‘vanouds’ voelt. Ze kan helder denken en voelt ‘de energie weer stromen’. Ze heeft de hele ochtend met goed resultaat aan haar boek kunnen werken. Ze blijft fit, eet goed en
gezond en gaat vol goede moed op weg naar de volgende kuur. Na de tweede kuur voelt ze zich weer beroerd; ze heeft het gevoel dat haar hele lichaam trilt; voelt zich misselijk en kan geen rust vinden. Ze vraagt of ik eerder dan afgesproken kan komen. Ik behandel haar nu de dag volgend op de kuur. Ook nu komt ze tot ontspanning; het trillen in haar lichaam houdt op en ze ‘is weer bij zichzelf’ gekomen. Ze kan het leven weer oppakken en geniet van het feit dat ze haar tweede kleinkind in de armen kan houden. De derde kuur hakt er echter weer hard in. Mw. Z heeft aan iedere kuur als een ‘heviger aanval’ te ervaren en vraagt zich af, of ze dat ‘haar lijf nog langer kan aandoen’. Naast de klachten van misselijkheid, disbalans, mentale en emotionele onrust heeft ze nu ook last van pijnlijke en tintelende vingers en heeft ze moeite met lopen door pijn in onderbenen en voeten. Ook nu geef ik de Healing Touch behandeling de dag volgend op de cytostatica toediening. Tijdens de behandeling kan ze ontspannen en voelt ze de pijn verzachten. Vooral haar handen ‘horen weer bij haar’. Ze is daar heel blij om daar ze die nodig heeft om te schrijven. Mevrouw geeft verder
aan dat de behandelingen haar ‘geest openen’. Ze kan helder denken en voelt zich mentaal sterk. Ze heeft ook het idee dat de kuren ‘werken’ niettegenstaande ze haar iedere keer weer ziek maken. De uitslagen van CT scan na drie behandelingen met cytostatica bevestigen haar gevoel: de metastases in de lever zijn met 20% afgenomen en die in de longen met 50%. Dit ‘mooie resultaat geeft haar de moed om verder te gaan’. Ze organiseert samen met haar echtgenoot en kinderen een feest om haar 40 jarig huwelijk te vieren, plant een zomervakantie in Frankrijk en werkt met veel plezier aan haar boek.
Reflectie bij het bereiken van de eerste mijlpaal
In deze casus zien we dat de combinatie van het effect van de chemokuur op de celgroei en effect van de Healing Touch behandelingen op de ervaren kwaliteit van leven aan Mw Z de ruimte geven om haar ‘leven te blijven beleven’. Met de als prettig ervaren en ontspannende Healing Touch interventies heeft de verpleegkundige de mogelijkheid om de bijwerkingen van de cytostatica snel te verminderen. Hierdoor krijgt de patiënt de gelegenheid om in balans te blijven tijdens de periode waarin ze een ingrijpende behandeling ondergaan. Vanuit die balans ervaren ze de fysieke, mentale, emotionele en spirituele kracht om de uitdagingen van het leven te blijven aangaan.
Tineke Limbach, wijkverpleegkundige, is lid van de Afdeling Complementaire Zorg VenVN. Ze heeft de V&V geaccrediteerde opleiding Healing Touch gevolgd. Healing Touch is een ontspannende energie therapie. De zachte aanraking met de handen op verschillende plaatsen op of boven het lichaam helpen bij het behoud/herstel van fysisch, emotioneel, mentaal en spiritueel welzijn. Het is een vorm complementaire zorg ontstaan vanuit de holistische mensvisie binnen de verpleegkundige beroepsgroep.
Tineke Limbach